Authors/Buridan/Quaestiones in analytica priora/Liber 1/Q41

Latin	English
Quaestio 41a UTRUM OMNIS SYLLOGISMUS FIAT IN ALIQUA TRIUM FIGURARUM QUAS ARISTOTILES ENUMERAT
Quadragesima prima quaestio est utrum omnis syllogismus fiat in aliqua trium figurarum quas Aristoteles enumerat.
1. Arguitur quod non: quia iste est bonus syllogismus 'si homo currit animal currit, sed homo currit; ergo animal currit', et tamen non est in aliqua trium figurarum, cum ibi sint quattuor termini, et illae tres figurae non distinguuntur ab invicem nisi secundum diversam ordinationem trium terminorum penes subiectionem et praedicationem in duabus praemissis et una conclusione.
2. Item, iste est bonus syllogismus 'omnis homo est rationalis vel irrationalis, et nullus homo est irrationalis; ergo omnis homo est rationalis', et tamen non est in aliqua trium figurarum.
3. Item, multi sunt syllogismi ex hypothesi; et tamen, primo huius, dicit Aristoteles syllogismos ex hypothesi esse reducendos in has figuras; igitur non omnes syllogismi fiunt in illis figuris.
4. Item, ex terminis infinitis potest fieri talis syllogismus 'nullum non B est A, nullum C est B; ergo nullum C est A', sicut postea videbitur; et non est in aliqua trium figurarum, quia sunt ibi quattuor termini, unus infinitus, scilicet 'non B', et tres finiti, scilicet 'A', 'B', 'C'.
5. Item etiam, Aristoteles, secundo huius, ponit istum syllogismum tamquam bonum 'cui nullum inest B huic omni inest A, sed nullum C est B; ergo omne C est A', et ille syllogismus non est in aliqua trium figurarum: quia hoc esset in tertia ut ponit Aristoteles; sed non est in tertia. Probatio: quia 'C', quod est medium, non subiicitur in maiore, sed solum in minore.
6. Item, primo huius, ponit Aristoteles istum syllogismum 'cuiuscumque est disciplina hoc est genus, boni est disciplina; ergo bonum est genus'. Et non est in aliqua trium figurarum: quia ibi sunt plures termini quam tres, scilicet 'genus', 'bonum', 'disciplina', et adhuc unus alter terminus vel duo, quia maior propositio non est constituta ex solo uno termino, quia maior propositio est quasi una hypothetica; ideo cum istis terminis 'disciplina' et 'genus' oportet dare alios terminos, ut illud pronomen 'hoc', et de isto tamen distinguitur cum dico 'cuiuscumque'.
7. Item, iste est bonus syllogismus 'Socrates omnem equum est videns, Brunellus est equus; ergo Socrates Brunellum equum est videns', et non potest assignari in qua sit illarum trium figurarum.
8. Similiter, in secundo huius ponit Aristoteles syllogismum oppositivum, constitutum ex duobus terminis solum; ideo talis non est in aliqua trium figurarum.
9. Et similiter, bonus est syllogismus sic arguendo 'B est omne A, C est A; igitur C est B', et non est in aliqua illarum trium figurarum. Quia hoc maxime esset in secunda; sed non est in secunda, cum sit ex duabus affirmativis.
10. Ultimo arguitur ex auctoritate Galieni, qui posuit quartam figuram.
Oppositum uult Aristoteles, primo huius.
Notandum est ergo quod multiplex potest esse distinctio syllogismorum. Prima distinctio est quod syllogismorum alii sunt hypothetici, id est ex praemissis hypotheticis, alii sunt categorici, id est ex praemissis categoricis.
Tunc ponenda est prima conclusio, quod non oportet omnes syllogismos hypotheticos, id est ex praemissis hypotheticis constitutos, esse in aliqua illarum trium figurarum. Cuius ratio est quia non tenent per medium quod cum utraque extremitate conectatur in praemissis, quod tamen exigitur ad illas tres figuras. Et sic procedebant primae duae rationes, sive obiectiones, 'si homo currit animal currit, et homo currit; igitur animal currit', et etiam iste syllogismus 'omnis homo est rationalis vel irrationalis, et nullus homo est irrationalis; ergo omnis homo est rationalis', qui autem dicitur 'hypotheticus', quoniam licet maior non sit simpliciter hypothetica, tamen est de extremo hypothetico.
Alia distinctio est quod syllogismorum categoricorum quidam vocantur 'ostensivi', alii vocantur 'ex hypothesi', id est 'ex suppositione'. Et vocantur 'ostensivi' qui statim ex duabus praemissis inferunt de necessitate conclusionem intentam. Sed illi vocantur 'ex hypothesi' qui primitus inferunt aliquam conclusionem, non tamen principaliter intentam, et ex illa conclusione, virtute alicuius suppositionis, inferunt conclusionem principaliter intentam. Verbi gratia, ut exemplificat Aristoteles, primo huius, si volo probare quod contrariorum non est eadem disciplina, ego pono suppositionem cum adversario quod simile sit in proposito de hoc et de hoc quod est contrariorum esse eandem potestatem, quo concesso transferam me ad syllogizandum quod contrariorum non est eadem potestas, ex quo concluso concludo propositionem per suppositionem.
Et etiam syllogismus ad impossibile vocatur 'ex hypothesi'. Primo enim syllogizatur conclusio falsa, non principaliter intenta, ex quo infertur quod aliqua praemissarum est falsa, in virtute huius suppositionis quod ex vero non sequitur falsum. Deinde etiam infertur quod contradictorium istius praemissae est verum, in virtute huius suppositionis quod propositiones contradictoriae non possunt esse simul verae vel simul falsae. Et illud primum principale intentum est ad propositum.
Notandum est ergo quod de istis syllogismis ex hypothesi videtur sibi ipsi Aristoteles contradicere in principio huius, quia in uno loco dicit illos syllogismos fieri in dictis tribus figuris in quibus fiunt syllogismi ostensivi, et in alio loco dixit quod omnes essent reducibiles in dictas figuras. Quo modo ergo dicta sua debent concordari? Dicitur quod quantum ad conclusionem quae primo infertur concedendum est quod fiunt in his tribus figuris, sicut ostensivi; sed quantum ad processum ulteriorem per quem conclusio principaliter intenta infertur, dicendum est quod non fiunt in his tribus figuris, quia ille processus est hypotheticus, sive ex hypothesi, ex quo dictum fuit in prima conclusione quod non fiebant in his tribus figuris. Et hoc sit positum in ista conclusione.
Alia divisio syllogismorum est quod aliqui fiunt ex terminis finitis et alii ex terminis infinitis. Et tunc pro tertia conclusione potest dici quod aliquando ex terminis infinitis fiunt syllogismi categorici ex quattuor terminis, vocando 'terminos' subiecta et praedicata propositionum. Ideo talium propositionum syllogismi non sunt simpliciter de aliqua trium figurarum, tamen reducibiles sunt ad eas, sicut postea videbitur, in quadam quaestione quae tractat de reductione syllogismorum. Et hoc sit positum pro tertia conclusione.
Alia divisio syllogismorum est quod syllogismorum categoricorum et ex terminis finitis constitutorum aliqui sunt ex terminis simplicibus et aliqui sunt ex terminis complexis.
Et tunc, pro quarta conclusione, potest dici quod si terminus propositionis, scilicet subiectum vel praedicatum, non ponatur secundum se totum medium syllogisticum, sed solum secundum partem sui, tunc talis syllogismus non est proprie de aliqua trium figurarum quod Aristoteles enumerat. Quoniam illae distinguuntur secundum ordinationem medii syllogistici ad extremitates in subiiciendo vel praedicando; ideo si medium syllogisticum non sit in utraque praemissa subiectum vel praedicatum, non erit aliqua illarum trium figurarum. Tamen concedendum est quod quandocumque terminus propositionis est complexus, si ponatur secundum se totum et non secundum partem sui esse medium vel extremitas, tunc reuertuntur illae figurae ac si termini essent simplices. Et istorum syllogismorum sunt multi syllogismi ex terminis obliquis, sicut dicebat unus prius, scilicet 'Socrates omnem equum est videns, Brunellus est equus; ergo Socrates Brunellum est videns'.
Tunc ponenda est ultima conclusio, quod omnes syllogismi ostensivi ex duabus praemissis categoricis, de terminis finitis et simplicibus constituti sunt in aliqua illarum trium figurarum. Quia omnem talem syllogismum oportet habere solum tres terminos, duos qui vocantur 'extremitates', et tertius qui vocatur 'medium', cum quo illae extremitates conectuntur in praemissis, propter quam conexionem infertur conexio eorum inter se. Modo illud medium in duabus praemissis non potest conecti duabus extremitatibus manentibus nisi tribus modis; uno modo quod subiiciatur uni extremitati et praedicetur de alia, et sic est prima figura, alio modo quod praedicetur de utraque, et sic est secunda figura, tertio modo quod subiiciatur in utraque, et sic est tertia figura.
Verum est tamen quod Galienus dividebat primam figuram in duas; quia si medium subiiciatur in una et praedicetur in altera, tunc vel subiicitur in prima praemissa et praedicetur in secunda, vel e converso. Et tamen Aristoteles non curavit istas duas divisiones, propter duas causas: prima causa est quia praemissae illius figurae non differrent nisi secundum transpositionem praemissarum, quae non facit ad conclusionem inferendam; secunda causa est quia si medium praedicaretur in prima praemissa et subiiceretur in secunda, ordinatio praemissarum esset inepta, quia propositio quae deberet esse maior et sub qua minor deberet sumi praecederet minorem, et ideo non erat quodam modo de ista divisione curandum.
1, 2. Istis visis rationes satis procedunt. Quia primae duae arguunt non ex simplicibus categoricis, sed ex hypotheticis propositionibus.
4. Tertia arguit de syllogismis ex infinitis terminis.
5. Et ita est de quarta ratione, de qua magis videbitur secundo huius, uni Aristoteles ponit illum syllogismum.
6, 7. Aliae duae rationes arguunt de syllogismis complexis, in quibus continentur termini complexi et de hoc dictum est in positione.
8. De syllogismo autem ex oppositis, qui fit ex duobus terminis, dicendum est quod in eo utimur uno termino ut duobus, sicut videbitur in secundo libro.
9. Ad aliam, dico quod in secunda figura posset fieri syllogismus ex ambabus affirmativis si medium distribueretur.
10. De Galieno autem dictum est in positione; unde utramque dispositionem Aristoteles reputavit unam figuram, sed unam reputavit inutilem et ineptam ordinationem.