Authors/Ockham/Scriptum in libros sententiarum/Book I/D2/Q5

• QUAESTIO V Utrum universale sit vera res realiter distincta ab individuo
• OPINIO DOCTORI SUBTILI IMPOSITA
• CONTRA OPINIONEM DOCTORI SUBTILI IMPOSITAM
• RESPONSIO AUCTORIS
• RESPONSIO AD ARGUMENTUM PRINCIPALE

Latin	English
ƿ [QUAESTIO V UTRUM UNIVERSALE SIT VERA RES REALITER DISTINCTA AB INDIVIDUO]
1 Secundo quaero utrum universale et univocum sit vera res extra animam realiter distincta ab individuo, in eo tamen realiter exsistens, realiter multiplicata et variata. Quod sic:
2 Primo, quod sit res extra animam realiter distincta ab individuo, quia secundum Commentatorem, VII Metaphysicae, commento 46: “Universale non significat substantiam, nisi substantiam quam significat pars”. Igitur res significata per universale est pars; sed pars realiter distinguitur a toto; igitur etc. Quod autem sit multiplicata et variata patet per idem, quia pars variatur ad variationem totius cuius est pars, et lioc si simul sit pars multorum totorum.
3 Ad oppositum:
4 Omnis res extra animam realiter distincta ab individuo, in eo tamen realiter exsistens, realiter multiplicata et variata, est pars eius essentialis vel accidens eius; sed inter totum et partem, similiter inter subiectum et suum accidens, est talis proportio quod si unum sit singulare reliquum erit singulare; igitur omnis talis res est vere singularis et per consequens non est universalis.
5 ƿ [OPINIO DOCTORI SUBTILI IMPOSITA]
6 Ad quaestionem est una opinio, quae imponitur Doctori Subtili a quibusdam, sicut et ab aliis opinio recitata et improbata in praecedenti quaestione sibi imponitur. Et est opinio quod universale est res vera extra animam, distincta realiter ab una differentia contrahente, realiter tamen multiplicata et variata per talem differentiam contrahentem.
7 [CONTRA OPINIONEM DOCTORI SUBTILI IMPOSITAM]
8 Sed contra: ista opinio videtur esse simpliciter falsa, quia omnis res realiter distincta ab alia re se ipsa vel per aliquid sibi intrinsecum distinguitur ab eadem re; sed humanitas quae est in Sorte, secundum istam opinionem, realiter distinguitur ab humanitate quae est in Platone; igitur se ipsa vel per aliquid intrinsecum distinguitur ab ea; igitur circumscriptis differentiis contrahentibus, istae humanitates distinguuntur, sed non distinguuntur specie, igitur numeraliter; igitur utraque ipsarum se ipsa, sine differentia contrahente, est una numero et singularis.
9 Et si dicas quod istae humanitates non sunt per se in specie, quia praecise individua sunt per se in specie, et ideo non se ipsis distinguuntur numeraliter, hoc nihil est, quia quamvis formae non sint per se in specie sed tantum composita, tamen vere duae formae etiam materiis circumscriptis distinguuntur numeraliter, ƿ unde duae animae separatae numeraliter distinguuntur; igitur non obstante quod istae humanitates Sortis et Platonis non sunt per se in specie, tamen numeraliter distinguentur, circumscriptis quibuscumque realiter differentibus. Et si dicas quod istae humanitates non distinguuntur nisi per differentias contrahentes, Contra: humanitas Sortis per te realiter distinguitur a differentia contrahente illam humanitatem, aut igitur se ipsa realiter distinguitur, aut per illud contrahens. Non per illud contrahens, quia nihil distinguitur ab a per ipsum a, sed magis est idem ipsi a per a; igitur haec humanitas se ipsa distinguitur a differentia contrahente, igitur sunt hic duae res realiter distinctae se ipsis; sed hoc non est possibile nisi utraque sit una numero, igitur humanitas illa distincta realiter ab illa differentia contrahente est una numero; igitur se ipsa est una numero et numeraliter distincta, igitur non est haec nec una numero per illam differentiam contrahentem sed per se ipsam. Similiter, quando aliquid se ipso distinguitur realiter ab aliquo sibi extrinseco, eadem ratione distinguitur se ipso ab alio sibi extrinseco; igitur si humanitas Sortis se ipsa realiter distinguitur a differentia contrahente, eadem ratione se ipsa realiter distinguitur ab humanitate Platonis.
Confirmatur, quia non videtur contradictio quod humanitas Sortis separetur a differentia contrahente, et similiter humanitas Platonis. Tunc quaero: aut illa humanitas non variata quae fuit Sortis realiter distinguitur ab illa humanitate quae fuit Platonis, aut non. Si sic, habetur propositum, quod distinguuntur realiter se ipsis, quia per differentias contrahentes non distinguunƿ tur, cum illae non sint. Si non distinguuntur realiter, contra: impossibile est duas res non facientes per se unum facere vel esse per se unum nisi per realem compositionem; igitur istae humanitates realiter componuntur, et per consequens habetur propositum, quod se ipsis distinguuntur, quia partes eiusdem compositi semper se ipsis vel per aliqua sibi intrinseca realiter distinguuntur.
10 Praeterea, non est inconveniens quin - saltem per potentiam divinam - quaelibet res absoluta intuitive videatur absque visione alterius rei absolutae; igitur humanitas quae est in Sorte potest intuitive videri sine differentia contrahente, et humanitas quae est in Platone eodem modo; sed talis videbit eas distingui loco et situ - sive per quantitatem sive non, non curo, quia nihil refert -; igitur videbit eas distingui; sed nullus cognoscit in particulari et distincte aliqua distingui essentialiter nisi cognoscat in particulari principia distinctiva intrinseca; igitur istae humanitates se ipsis distinguuntur, et per consequens sunt se ipsis haec.
11 Secundo arguo, quia si humanitas sit alia et alia, igitur tot erunt species specialissimae quot sunt individua. Consequens falsum, quia tunc tot erunt genera generalissima necessario quot sunt individua, quod videtur absurdum. Consequentia patet, quia si humanitas dicat speciem specialissimam, aut humanitas Sortis aut Platonis, aut aliqua quae non est haec nec illa. Si primum, et non plus una quam alia, igitur sunt duae humanitates hic, quarum utraque est species specialissima, et per consequens sunt duae species specialissimae. Si detur secundum, quaero de illa humanitate quae nec est haec nec illa, aut est vera res extra animam, et redit ƿ opinio improbata in praecedenti quaestione, aut est tantum in anima, et tunc nullum universale est extra animam.
12 Eodem modo potest argui: si homo sit species, quaero pro quo ly homo supponit: aut pro re extra animam, aut pro re in anima. Si secundo modo, habetur propositum. Si primo modo, aut illa res est Sortes, vel in Sorte et Platone non variata nec multiplicata, et tunc redit prima opinio primae quaestionis; aut variata et multiplicata, et tunc habetur propositum, quod tot sunt species specialissimae quot individua. Et ex hoc sequitur quod nulla res est species, quia tunc nulla res est communis, quia nec illa quae est in Sorte nec illa quae est in Platone, et nulla - per positum - est praeter istas, igitur etc.
13 Praeterea, tertio sic: illa res quae est determinata ad unum, nec est indifferens ad multa, non est universalis; sed humanitas quae est in Sorte per te est determinata ad unum, nec potest in alio inveniri. Et secundum istam opinionem nulla est humanitas nisi quae est Sortis vel Platonis, igitur nulla res extra animam est universalis.
14 Si dicatur quod isti humanitati, quae est in Sorte, non repugnat ex se esse cum alia differentia contrahente, sed per aliquid extrinsecum determinatur ad hoc individuum, et ideo quantum est ex se est indifferens et communis, contra: illud quod per nullam potentiam potest pluribus convenire non est realiter et positive commune; igitur si illa res quae est in Sorte per nullam potentiam potest esse in alio, non est realiter et positive communis, immo erit minus communis quam haec forma vel haec materia, ƿ quia utraque istarum potest per potentiam divinam esse in pluribus, saltem successive.
15 Praeterea, sicut naturae de se non repugnat quod sit cum alio gradu, ita etiam illi gradui non repugnat ex se esse cum alia natura, igitur tanta communitas erit in illo gradu individuali contrahente quanta in natura contracta. Hoc confirmatur, quia secundum istam opinionem iste gradus individualis contrahens realiter est cum pluribus naturis contractis, scilicet cum natura omnium generum et specierum praedicabilium de illo individuo; igitur realiter iste gradus magis erit communis ad diversas naturas universales quam quaecumque natura ad diversa individua.
16 Et si dicas quod hic non est communitas per praedicationem sed communitas coexsistentiae, hoc non valet, quia consimilis communitas praecise potest esse naturae communis ad individua, quia secundum istam opinionem illa natura universalis est realiter distincta ab isto individuo; igitur non est communis per praedicationem sed tantum per quandam coexsistentiam vel sicut pars est communis totis.
17 [RESPONSIO AUCTORIS]
18 Ideo dico ad quaestionem quod in individuo non est aliqua natura universalis realiter distincta a differentia contrahente, quia non posset ibi poni talis natura nisi esset pars essentialis ipsius individui; sed semper inter totum et partem est proportio, ita quod si totum sit singulare non commune, quaelibet pars eodem modo est singularis proportionaliter, quia una pars non potest ƿ plus esse singularis quam alia; igitur vel nulla pars individui est singularis vel quaelibet; sed non nulla, igitur quaelibet.
19 Similiter, si in individuo essent talia duo realiter distincta, non videtur includere contradictionem quin unum posset esse sine altero, et tunc posset esse gradus individualis sine natura contracta vel e converso; quorum utrumque est absurdum.
20 Similiter, quod non sit talis natura probant fere omnes rationes positae in priori quaestione contra opinionem ibi improbatam.
21 [RESPONSIO AD ARGUMENTUM PRINCIPALE]
22 Ad argumentum principale dico quod universale aliquo modo significat partem quando illud universale est genus ad multa composita distincta formis specificis. Cuius ratio est quia in quolibet suo significato necessario invenitur una pars eiusdem rationis, non sic autem alia pars; et ideo magis dicitur significare illam partem quam aliam. Qualiter autem hoc sit intelligendum, patebit in sequentibus. Et ideo universale non est realiter pars, et ideo non oportet quod realiter multiplicetur.