Authors/Buridan/Quaestiones in analytica priora/Liber 1/Q23

Latin	English
Quaestio 23a UTRUM PER ILLAS REGULAS QUAE HIC PONUNTUR POSSINT SYLLOGISMI COGNOSCI UTRUM SINT BONI VEL NON
In vicesima tertia quaestione quaeritur de regulis quas hic ponit Aristoteles, scilicet in primo Priorum, utrum per illas possint syllogismi cognosci utrum sint boni vel non.
Prima regula est quod si medium fuerit terminus communis et in neutra praemissarum sit distributus, nihil valet syllogismus, id est non oportet quod valeat gratia formae. Et causa illius regulae est quia syllogismi affirmativi non tenent nisi in virtute huius principii 'quaecumque uni et eidem et pro eodem dicuntur eadem, illa etiam dicuntur inter se eadem'. Ideo enim quia in praemissis affirmativis denotantur extremitates dici eaedem uni medio, ideo in conclusione illae concluduntur dici eaedem inter se. Sed dixi quod non oportebat quod solum dicantur eaedem eidem, sed oportet quod pro eodem sic dicantur eaedem; verbi gratia, licet 'homo' et 'equus' dicantur eadem eidem altero, scilicet 'animali', tamen, quia hoc non est pro eodem animali, immo equus est unum animal et homo est aliud animal; ideo non sequitur quod 'homo' et 'equus' dicantur inter se eadem.
Sed syllogismi negativi non tenent nisi in virtute alterius principii, 'quaecumque dicuntur inter se eadem, quidquid non potest dici idem uni illorum, illud non potest dici alteri illorum idem', vel etiam per illud principium, quod reuertitur in idem, 'quandocumque aliquorum unum dicitur idem alicui quod alteri non potest dici idem, illa duo non possunt dici idem inter se'. Verbi gratia, si B est idem cum C et non est idem cum A, tunc C et A non sunt idem. Sed, sicut dixi de affirmativis, oportet quod medium, cui una extremitas dicitur idem et alia non, sumatur pro eadem re; unde si dicamus 'animal est homo, animal non est risibile', non sequitur quod non sint idem homo et risibile, quia maior erat vera pro uno animali et pro alio animali minor erat vera, scilicet homo et asinus.
Ex istis patet regula data, scilicet quod si medium in neutra praemissarum sit distributum, tunc pro aliquo supposito potest coniungi maiori extremitati et pro alio minori, ita quod pro nullo eodem utrique, sive affirmative sive negative; ideo nulla sequitur conexio extremitatum, nec affirmativa nec negativa. Excipiatis tamen ab illa regula illum casum in quo medius terminus in minori propositione acciperetur cum relativo identitatis, quia tunc valeret syllogismus; et causa est quia illud relativum identitatis cogit terminum stare pro eodem pro quo stabat, sive verificabatur, in antecedente.
Secunda regula est quod ex puris negativis nihil sequitur. Quia quamvis aliqua duo negentur de tertio, tamen non propter hoc oportet quod non sint eadem inter se, vel quod negentur de se invicem. Verbi gratia, sint enim Marcus et Tullius idem, tunc tam 'Marcus' quam 'Tullius' possunt negari de 'asino', et tamen non potest negari 'Marcus' de 'Tullio'. Et quamvis etiam ambo negentur de tertio, tamen non oportet quod sint eadem inter se, nec quod affirmentur de se invicem: nam 'homo' et 'equus' negantur de 'asino', et tamen non affirmantur de se invicem.
Tertia regula est quod quandocumque praemissae fuerint affirmativae, vel una earum, si medium sit in aliqua illarum distributum, tunc valebit syllogismus ad aliquid concludendum, nisi forte sit instantia propter ampliationes, de quibus dictum fuit prius. Ista regula probatur: quia in illa praemissa in qua medium distribuitur, ipsum medium pro omni eius supposito conectitur illi extremitati, et sic in alia praemissa oportet quod conectatur alteri extremitati pro aliquo eodem pro quo conectebatur alii extremitati; ideo sequitur conexio extremitatum, saltem ratione illorum suppositorum pro quibus conectuntur medio pro eodem supposito. Et ita habetis universaliter quando erit bonus syllogismus et quando non erit.
Sed tunc oportet dare alias regulas ad concludendum debite. Et est prima regula quod si extremitates non distributas vel extremitatem non distributam in praemissis distribuas in conclusione male concludis. Quia ad non distributum non sequitur idem distributum; non enim sequitur 'quidam homo currit; ergo omnis homo currit'. Sed si illud quod erat distributum in praemissis distribuas in conclusione, bene concludis, dum tamen etiam non distributum non distribuas. Et ideo quando maior extremitas est distributa, tunc potest concludi universaliter et indirecte, et quando minor extremitas est distributa, tunc potest concludi universaliter et directe, et si sit utraque extremitas distributa, tunc potest concludi universaliter tam directe quam indirecte. Quando autem extremitates non sunt distributae, vel quod illa quam vis facere subiectum in conclusione non est distributa in praemissis, oportet quod tu concludas particulariter.
Et ultimo oportet observare quod si conclusio debet fieri negativa, et si praedicatum eius non erat distributum in praemissis, oportet concludere ponendo praedicatum ante negationem, ut 'omne C A non est' vel 'quoddam C A non est'.
Et haec omnia tenent in virtute istius regulae quod terminus non distributus in praemissis non distribuitur in conclusione. Ideo hanc solam regulam cum tribus praecedentibus obseruetis, et numquam in syllogizando peccabitis.