Authors/Heytesbury/Sophismata/Sophisma 20

Latin	English
[Vigesimum sophisma]
[Deus scit quicquid scivit]
[137ra] Deus scit quicquid scivit.
Probatur sic sophisma: deus scivit aliquid, et nullius est oblitus quod scivit; igitur et cetera.
Similiter: deus scit quicquid credidit, quia scit omne verum et numquam credidit aliquod falsum, sed ipse non scivit aliquid quod ipse non credidit esse verum; igitur ipse scit quicquid ipse credidit esse verum; igitur scit quicquid scivit.
Similiter: in deo non potest esse aliqua transmutatio; ergo in ipso non potest aliqua scientia transmutari in non scientiam nec e contra; igitur quicquid fuit aliquando scientia dei vel scientia in ipso adhuc est illud idem scientia in ipso vel ipsius scientia. Similiter: quicquid deus primo scivit, illud vel scit vel ignorat, sed ipse nihil ignorat quod prius scivit, quia in ipso non est ignorantia, quia ipse est summe sciens et semper fuit; igitur ipse scit quicquid scivit.
Ideo si conceditur sophisma, contra: deus scit quicquid scivit, et deus scivit aliquid quod iam est impossibile; igitur deus scit impossibile.
Consequentia patet, et assumptum arguitur: quia deus aliquando scivit istam propositionem ‘tu non fuisti ante hoc instans quod iam est nec fuisti ante medium instans externae diei nec post’, quorum utrumque est iam impossibile. Similiter: si deus scit quicquid scivit, sed deus scivit aliquam rem; igitur deus scit adhuc aliquam rem, et quaelibet res est incomplexa; igitur deus scit incomplexum, quod non est verum proprie loquendo de scire, sed illud non procedit multum contra sophisma.
Similiter: si deus scit quicquid scivit, sed deus scivit utrumque istorum contradictorium ‘tu sedes’ et ‘tu non sedes’; igitur deus scit utrumque istorum, quod est impossibile.
Ideo ad sophisma dicitur negando sophisma tamquam impossibile.
Et ad argumentum, quando sic arguitur “deus scivit aliquid, et nullius est oblitus; igitur sophisma“, huic dicitur negando consequentiam. Potest enim deus desinere scire talem propositionem vel talem licet non obliviscatur illius, sed eo quod ipsa desinit esse vera. Unde ita cito sicut aliqua propositio desinit esse vera, desinit deus scire illam: quia deus numquam scit falsum, quod non est aliquod falsum, sicut nec aliquis homo. Ad secundum argumentum, quando assumitur quod deus scit quicquid ipse credidit esse verum, dicitur quod non.
Et ad probationem illius, quando arguitur [quod] sic, quia deus scit omne verum, et numquam credidit aliquod falsum; igitur deus scit quicquid credidit, negatur consequentia: quia licet deus sciat omne quod est verum, non tamen scit omne quod fuit verum, quia multa fuerunt vera quae nunc non sunt vera, sed falsa.
Et si arguitur ex hoc quod deus credidit falsum, capiendo unum falsum quod prius fuit verum, et sic arguendo: deus credidit hoc, et hoc est falsum; ergo deus credidit falsum, negatur consequentia, nec ex isto antecedente sicut nec aliquo possibili sequitur quod deus credidit falsum.
Quamvis enim credidit hoc quod est falsum vel aliquid quod fuit falsum, non tamen credidit ipsum in alio instanti in quo fuit falsum; et ideo non sequitur quod deus credidit illud falsum sicut nec credidit aliquod aliud falsum, sed sequitur solum quod hoc falsum deus credidit et quod falsum ipse scivit, sed deus numquam credidit hoc falsum, quod est satis verum et concedendum.
Ad tertium argumentum, quando sic arguitur “in deo non potest fieri transmutatio; ergo nulla scientia dei [137rb] potest transmutari in non scientiam”, huic dicitur concedendo consequentiam gratia terminorum, forma tamen non valet: quia non sequitur in forma simili ‘in deo non potest fieri transmutatio; ergo nulla creatura potest mutari’, quia tamen scientia in deo non est transmutabilis nec potest esse; ideo bene potest concedi consequentia tamquam concludens necessarium, non tamen est formalis. Sed tamen forte arguitur contra hoc sic: haec scientia est mutabilis, demonstrando scientiam tui, et haec est scientia dei; igitur et cetera. Conceditur consequentia et negatur minor.
Et si ad probationem minoris arguitur sic: deus habet hanc scientiam; ergo haec scientia est scientia dei, negatur consequentia, sicut non sequitur ‘tu habes hunc patrem, demontrato cane tuo qui est pater; igitur ille canis est pater tuus’. Deus enim est scientia sua, et ipse solus omnia scit quamvis nulla propositio foret scita, quia scientia non est propositio scita sive propositiones scitae sicut est scientia hominis; et ideo non procedit argumentum. Nec est verum adhuc quod scientia hominis transmutetur a scientia ad non scientiam, quamvis homo desinat scire talem propositionem quam prius scivit, et non sequitur propter hoc quod in homine est transmutatio. Illa enim propositio falsa manet postquam fuerat vera nulla transmutatione facta in illa propositione, sicut satis expresse patet per Aristotelem in Praedicamentis capitulo de substantia. Et ideo non sequitur quod talis scientia transmutetur de scientia ad non scientiam, sicut non transmutatur propositio quae est vera a veritate in falsitatem postquam fuerit falsa vel e contra.
Sed adhuc forte arguitur quod talis propositio transmutatur a veritate in falsitatem. Est enim falsa postquam fuit vera; ergo transmutatur a veritate in falsitatem, sed huic dicitur negando consequentiam, sicut prius. Quamvis enim sit falsa postquam fuit vera, hoc non est propter mutationem sui; ideo et cetera.
Ad ultimam formam, qua arguitur quod quicquid deus scivit, ipse scit vel ignorat, sed deus nihil ignorat quod prius scivit, quia in eo nulla est ignorantia; igitur et cetera, huic respondetur negando primam consequentiam. Unde non sequitur ‘deus non scit hoc falsum; ergo deus ignorat hoc falsum’: quia ignorantia tam significat non scire quam non cognoscere, et hoc est falsum. Deus enim cognoscit omne verum et omne falsum; ideo non ignorat aliquid.
Sed tunc forte arguitur quod tu non ignoras propositionem ‘homo est asinus’, dato quod cognoscas ipsum. Ideo dicitur huic concedendo conclusionem.
Unde non sequitur ‘ista propositio est nescita a te; ergo est ignorata a te’, similiter ‘non scio aliquod incomplexum, et tamen non quodlibet incomplexum ignoro’, sed solum incomplexum quod non cognosco ignoro; et ideo quia nihil est quod deus non cognoscat; ideo deus nihil ignorat, et conceditur etiam quod deus est ita sapiens et sciens sicut umquam fuit vel erit.
Et si arguitur ex illo quod fuit vel erit ita quod deus scit quicquid scivit vel sciet, huic dicitur negando consequentiam. Licet enim aliquando scivit unum istorum contradictorium quod modo ipse nescit, tamen ipse modo scit reliquum contradictorium quod ipse tamen non scivit vel saltem modo scit sic esse sicut ipsum tunc significavit.
Unde concedi potest illa conclusio quod aliquando scivit deus plures propositiones et aliquando pauciores, et tamen quando scivit praecise illas pauciores fuit ita sapiens et sciens praecise sicut quando scivit plures. Aliquando enim forte fuerunt plures propositiones et aliquando pauciores, sicut forte in A instanti fuerunt in duplo plures propositiones quam fuerunt in B instanti; ideo et cetera.
Sed ex isto forte arguitur quod possibile foret quod deus aliquando nihil sciret: quia si nulla propositio foret, ipse nihil sciret, quia, sicut prius dictum est, nullum incomplexum scitur sed cognoscitur.
Huic dicitur negando conclusionem, scilicet quod possibile foret quod deus nihil sciret: quia illa conclusio est nimis absurda. Et ad argumentum, dicitur negando consequentiam illam. [137va] Quamvis enim deus nullam propositionem sciret, adhuc sciret seipsum esse: quia, sicut prius dictum est, ipse est scientia sua et e contra.
Et ideo, posito quod nulla propositio sit, ipse foret ita sapiens sicut modo et sciens, et sciret aliquid semper sicut modo scit; ideo quicquid est modo sua scientia, tunc foret etiam sua scientia, posito tamen quod nulla propositio foret, nullus homo tunc sciret aliquid nec tunc foret sciens, quia hoc scit per intentiones in anima quae sunt scientia sua, et propositio scita vel saltem propositio per quam scit sic esse, verumtamen homo scit propositionem in anima sua.
Dictum est alias quod uno modo loquendo de scire est hoc falsum: quia tunc sciret illas intentiones in anima sua, consequens falsum, quia cum illae sint indivisibiles, ut creditur, nullus homo est qui cognoscit illas intentiones in anima sua, sequitur quod non cognoscit istam in conceptu suo quacumque data.
Et ideo loquendo de scientia quod est cognoscere huiusmodi scitum sciendo illud esse verum, negatur quod aliqua talis propositio in conceptu est scita, quia nulla talis est cognita, loquendo tamen de scire secundum quod ipsum sit per causam cognoscere, conceditur sic quod propositio in anima scitur. Illae enim intentiones quodammodo sunt causae agentes per quas scitur sic esse vel sic: quia sine illis vel talibus non potest homo scire sic esse vel sic, et conceditur quod propositio in conceptu scitur, et quia ille modus loquendi est communis; ideo dato quod nulla propositio foret, tunc non foret aliquis homo sapiens vel sciens, sed dato quod nullus homo sciret aliquid, deus non foret minus sciens; immo continue esset aeque sciens sicut umquam fuit.
Sed forte adhuc arguitur contra istam propositionem quod deus erit vel est continue ita sciens praecise sicut umquam fuit: quia deus ab aeterno scivit unum istorum contradictorium, et numquam sciet istud; ergo ipse plus scivit quam ipse sciet.
Assumptum arguitur ponendo quod deus ab aeterno scivit istam propositionem ‘Antichristus erit’, et quod numquam post hoc sciet istam, sicut est satis possibile, et tunc patet totum antecedens.
Similiter: deus potest minus scire quam nunc scit, posito quod ipse nunc sciat hanc negativam ‘Antichristus non est’, potuit tamen fuisse quod deus numquam scivisset illam sicut nunc constat; igitur potuit fuisse quod deus minus scivisset quam ipse nunc scit.
Consequentia patet, et assumptum probatur: quia quamvis Antichristus non erit, poterit tamen esse, quia non eo quod poterit esse erit; ergo non obstante quod deus ab aeterno scivit quod Antichristus non erit, poterit tamen facere quod Antichristus erit, sed si Antichristus erit, tunc scivit quod Antichristus erit; ergo deus potest facere quod scivit quod Antichristus erit, et, per consequens, potuit ab aeterno scire quod ipse numquam scivit.
Similiter potest argui quod foret possibile quod deus ab aeterno credidit falsum: quia ex quo ab aeterno credidit quod Antichristus non erit, et iam potest esse falsum quod Antichristus non erit; igitur eadem ratione ab aeterno potuit fuisse falsum, et deus ab aeterno credidit hoc; ergo iam potest esse ita quod deus ab aeterno credidit falsum, quod est impossibile.
Ideo ad primum illorum, quando arguitur quod deus poterit scivisse minus quam ipse ab aeterno scivit, dicitur quod hoc est impossibile.
Et quando arguitur quod sic, quia deus ab aeterno scivit quod Antichristus non erit, et poterit esse quod deus numquam scivit neque sciet quod Antichristus non erit; igitur poterit esse quod deus minus scivit ab aeterno quam ipse nunc scit vel scivit; dicitur negando consequentiam.
[137vb] Et causa est quia si ab aeterno scivisset quod Antichristus non erit, ab aeterno non scivisset quod Antichristus erit; et ideo sic modo poterit esse quod deus ab aeterno scivit Antichristum fore, ita ab aeterno potuit fuisse quod deus numquam scivit Antichristum fore, et ita non procedit argumentum.
Et consimiliter dicitur negando aliud, scilicet quod potuit fuisse quod deus ab aeterno credidit falsum, nec est hoc possibile quod deus credidit falsum.
Et ad argumentum, quando arguitur quod sic, quia ab aeterno potuit fuisse ista propositio falsa ‘Antichristus non erit’ vel saltem potuit fuisse falsum quod Antichristus non erit, et deus ab aeterno credidit quod Antichristus non erit; ergo fuisset possibile quod deus ab aeterno credidit falsum, huic dicitur negando consequentiam. Quamvis enim deus ab aeterno credidit istam, poterit tamen in praesenti sic esse quod deus numquam credidit istam, sicut alias satis dictum est. Ideo non oportet amplius de ista materia scire, sed primum argumentum sicut omnia huiusmodi similiter sunt solvenda.