Authors/Ockham/Summa Logicae/Book II/Chapter 23

Latin	English
[2.23 DE CONVERSIONE PROPOSITIONUM QUAE NON SUNT MERE CATEGORICAE, CUIUSMODI SUNT EXCLUSIVAE, REDUPLICATIVAE EXCEPTIVAE ET HUIUSMODI]
Ex praedictis in duobus praecedentibus capitulis potest aliqualiter patere conversio propositionum reduplicativarum, exclusivarum, exceptivarum et aliarum in quibus panitur hoc verbum 'incipit' vel 'desinit'. Nam propositio habens exponentes habet consimilem conversionem cum suis exponentibus, et si omnes exponentes eodem modo convertantur, illa exposita eodem modo convertitur. Si autem una exponens convertatur uno modo et alia alio modo, scilicet una simpliciter et alia per accidens, tunc habebit consimilem conversionem cum conversione unius et non cum canuersione alterius.
Tamen magis in speciali videndum est de istis. Unde sciendum est quod propositio reduplicativa non convertitur in propositionem reduplicativam, sed convertitur in unam non reduplicativam, cuius subiectum erit unum aggregatum ex praedicato prioris et illo super quod cadit reduplicatio, cum reduplicatione mediante hoc pronomine 'quod'. Sicut ista 'animal in quantum homo est risibile' convertitur in istam 'aliquid, quod in quantum homo est risibile, est animal' et non in istam 'risibile, in quantum homo, est animal'. Instantia patet hic 'Sortes in quantum homo est risibilis, igitur risibile in quantum homo est Sortes', quia antecedens est verum et consequens falsum. Similiter ista 'nullum activum in quantum passivuni est activum' convertitur in istam 'igitur nihil quod est activum in quantum passivum, est activum'.
Similiter, proportionaliter, hic dictis et dictis in priori capitulo dicendum est de conversione propositionum reduplicativarum de praeterito et de futuro.
Circa conversionem propositionum exclusivarum est sciendum quod exclusiva non canuertitur in exclusivam. Non enim sequitur 'tantum animal est hamo, igitur tantum homo est animal', sed ipsa convertitur in universalem, sicut sequitur 'tantum animal est homo, igitur omnis homo est animal'. Similiter sequitur 'tantum homo non currit, igitur omne non currens est homo'.
Et sicut dictum est de conversione propositionum de praeterito et de futuro, ita dicendum est de conversione talium exclusivarum de praeterito et de futuro. Unde non sequitur 'omne album fuit Sortes', subiecto accepto pro eo quod est, 'igitur tantum Sortes fuit albus'; nam posito quod nihil sit modo album nisi Sortes et quod multi alii fuerunt albi, antecedens est verum et consequens falsum. Et ideo non convertitur isto modo sed sic 'omne album fuit Sortes, igitur tantum Sortes est albus'. Non tamen est conversio mutua. Et sicut dictum est de ista, ita proportionaliter dictis in priori capitulo dicendum est de aliis exclusivis.
Circa conversionem propositionum exceptivarum est sciendum quod exceptiva non convertitur in exceptivam. Non enim sequitur 'omnis homo praeter Sortem currit, igitur aliquid currens praeter Sortem est homo', quia consequens est improprium. Sed exceptiva convertitur in unam non-exceptivam, cuius subiectum erit unum aggregatum ex praedicato exceptivae et parte extra capta, mediante hoc toto 'quod non est', sic 'omnis homo praeter Sortem currit, igitur aliquod currens, quod non est Sortes, est homo'. Et ista 'nullus homo praeter Sortem currit' convertitur in istam 'nullum currens, quod non est Sortes, est homo'.
Circa conversionem prapasitionum in quibus ponuntur haec verba 'incipit', 'desinit' est sciendum quod non convertuntur in prapositiones consimiles. Non enim sequitur 'aliquis homo incipit esse albus, igitur aliquod album incipit esse homo', sed debent tales propositiones sic converti 'aliquis homo incipit esse albus, igitur aliquid, quod incipit esse album, est homo'. Et ita est de aliis.
Ex praedictis possunt elici modi conversionum quarumcumque propositionum de inesse, sive sunt de praesenti sive de praeterito sive de futuro, sive etiam sint categoricae non aequivalentes propositionibus hypotheticis sive sint aequivalentes eis.