Authors/Ockham/Summa Logicae/Book III-1/Chapter 13

Latin	English
Cap. 13. quomodo aliquando ex omnibus affirmativis in secunda figura est bonum argumentum
Quamvis dictum sit superius quod ex affirmativis non contingit arguere in secunda figura, tamen ab illa regula generali sunt duo casus excipiendi. Primus est, si medius terminus sit terminus discretus: tunc enim ex duabus affirmativis contingit inferre conclusionem affirmativam; sicut bene sequitur ‘omnis homo est Sortes; Plato est Sortes; igitur Plato est homo’. Et potest talis syllogismus probari, quia conversis propositionibus erit syllogismus expositorius in tertia figura.
Secundus casus est quando terminus medius sumitur cum signo universali: tunc enim semper contingit inferre conclusionem affirmativam in qua maior extremitas praedicatur de minore<refAmanuensis codicis D hic notat in margine: ‘Haec probatio non concludit necessario’.</ref>. Bene enim sequitur ‘omnis homo est omne risibile; Sortes est omne risibile; igitur Sortes est homo’. Iste autem discursus probatur per hoc quod semper talis propositio maior convertitur in unam universalem affirmativam, qua conversione facta patet quod discursus est in prima figura, regulatus per dici de omni. Bene enim sequitur ‘aliquis homo est omne animal, igitur omne animal est homo’. Et ita talis discursus est bonus in secunda figura ‘omne musicum est omnis homo; Sortes est omnis homo vel Sortes est homo; igitur Sortes est musicus’. Nam conversa ista maiore ‘omne musicum est omnis homo’ in istam ‘omnis homo est musicus’ sylloƿgismus regulabitur per dici de omni in prima figura, sic arguendo ‘omnis homo est musicus; Sortes est homo; igitur Sortes est musicus'.
Et est sciendum quod in duobus praedictis casibus non solum contingit arguere ex affirmativis universalibus, sed etiam contingit arguere ex omnibus affirmativis particularibus. Et eodem modo probantur syllogismi tales ex particularibus sicut ex universalibus.
Et ideo tales regulae generales ‘ex particularibus nihil sequitur’, ‘oportet alteram praemissarum in secunda figura esse negativam’ intelligendae sunt; quod non semper contingit arguere ex particularibus nec semper ex affirmativis. Tamen in praedictis casibus contingit arguere tam ex particularibus quam ex affirmativis. Et tenet talis discursus non gratia materiae sed gratia formae, quia in omni materia, observato quod medius terminus sit terminus discretus vel sumptus cum signo universali in maiori, discursus erit bonus.