Authors/Ockham/Summa Logicae/Book III-2/Chapter 13

Latin	English
CAP. 13. DE PROPRIETATIBUS PRINCIPIORUM INGREDIENTIUM DEMONSTRATIONEM.
Post praedicta videndum est de proprietatibus principiorum ingredientium demonstrationem, quae non possunt esse conclusiones. Talia ƿ enim principia oportet esse prima, sic scilicet quod per priora demonstrari non possunt.
Unde non ideo dicuntur principia esse prima quia nulla sit propositio quocumque modo prior eis. Hoc enim non est verum. Nam, secundum Aristotelem, aliqua est propositio negativa prima, et tamen omni negativa est aliqua affirmativa prior. Per quam tamen affirmativam demonstrari non potest, cum non sit processus in infinitum in demonstrationibus, et propositio negativa sine praemissa negativa demonstrari non potest. Ista enim propositio affirmativa ‘omne calidum est calefactivum’ sive ‘omne habens calorem est calefactivum’ habet aliquam propositionem priorem ea, istam scilicet ‘omnis calor est calefactivus’; quia tamen ista demonstrari non potest, ideo prima dici potest.
Item, omni propositione de terminis specialibus priores sunt communes animi conceptiones de terminis communibus; sicut omni tali propositione ‘omne calidum est calefactivum’ prior est ista ‘quidlibet est vel non est’, et tamen per istam propositionem demonstrari non potest.
Est igitur aliqua propositio prima, quia est indemonstrabilis, et tamen aliquo modo alia prior illa. Oportet autem scire quod quamvis principia demonstrationis sint prima, sic quod non sunt demonstrabilia, tamen aliqua propositio non necessaria, quae non est principium alicuius demonstrationis, potest esse prima.
Unde sicut ordo est inter propositiones necessarias, quod aliqua est prima et aliqua est posterior, ita ordo est inter propositiones contingentes, quod aliqua est prima et aliqua est posterior.
Sicut ista ‘Sortes ƿ est’ prior est ista ‘Sortes est homo’, quia sequitur, tamquam a priori, ‘Sortes est; Sortes non est non-homo; igitur Sortes est homo’.
Et ita est de aliis.